Waar is de emotie?
Wat als je erachter komt dat je geliefde moeder een informant van de Hongaarse geheime dienst was? Dat ze niet alleen informatie over vage bekenden doorspeelde, maar ook over haar eigen vrienden en familie? Hoe valt dat te rijmen met haar rol als echtgenote, moeder en vriendin? Is begrip voor haar situatie mogelijk of kun je er alleen met afschuw op terugkijken?
Bruria Forgách is afkomstig uit Israël. Ze is Palestijnse en haar antipathie jegens de Joodse staat is groot. Sinds haar huwelijk woont ze in Hongarije. Haar echtgenoot, die officieel correspondent is voor het Hongaarse persbureau, is aanvankelijk degene die voor de geheime dienst werkt. Hij staat bekend onder de codenaam Pápai. Pas wanneer hij geestelijk labiel wordt, komt Bruria in beeld. Langzaam neemt ze de rol van haar man over en al snel staat zij te boek als mevrouw Pápai. Dankzij haar privésituatie kan ze makkelijk naar Israël reizen, waar het een van haar taken is om bij het 29e en 30e Zionistische Wereldcongres te infiltreren.
In het boek wordt het niet met zoveel woorden gezegd, maar het spioneren van Forgáchs moeder speelt zich af tijdens de Koude Oorlog. Het is tijdens de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw dat ze informatie doorbrieft aan de communisten. Haar activiteiten bleven lange tijd verborgen, tot auteur András Forgách (1952), een van haar zonen, er enkele jaren geleden als bij toeval achterkomt. Hij is in Hongarije een bekende persoonlijkheid, niet alleen actief als auteur en vertaler, maar ook als kunstenaar. In de periode dat zijn moeder voor de geheime dienst werkte, speelde hij zelf een aanzienlijke rol in het verzet tegen de communisten. Geen wonder dat ‘de ontdekking’ insloeg als een bom en de auteur ertoe aanzette zoveel mogelijk informatie boven water te krijgen.
‘Mijn moeder was een agent of een verklikker. Niet waar. Wel waar. Nietes. Welles. Goed dan, ze was geen verklikker maar een spion. Geen echte spion, maar iets wat erop lijkt. Ze was geen van beide, ze was een geheim medewerker, een gm. Een minuscuul radertje in een kleinzeilig, onderdrukkend apparaat, een totaal onbelangrijk tandwieltje.’
De drijfveer voor veel lezers om dit boek op te pakken zal de zoektocht zijn van zoon András naar het geheime dubbelleven van zijn moeder. De vraag hoe je nieuws van dat kaliber te boven komt. Dat verhaal wordt echter ondergesneeuwd doordat het boek vooral bestaat uit rapportages, evaluaties en notities, verslagen met namen en functies die de lezer niets zeggen. Samenhang is vaak ver te zoeken en de relevantie voor het verhaal is veelal onduidelijk. Tussen alle officiële papieren door zijn er brieven die de Pápais elkaar stuurden sinds ze elkaar leerden kennen. Ook zijn er tientallen bladzijden informatie over hoe een ‘contactpersoon’ zich dient te gedragen. Wat is de juiste toon bij een gesprek? Hoe creëer je de juiste sfeer? Wat kan men zich al dan niet veroorloven? Te veel gegevens die afleiden van het eigenlijke verhaal. Als achtergrondinformatie was het nuttiger geweest meer te vertellen over de politieke situatie in Hongarije, over de toenmalige relatie tussen Joden en Palestijnen, over de communisten die tijdens de Koude Oorlog aan het roer stonden,...
De akte van mijn moeder is een goed boek, maar het had zoveel beter kunnen zijn. Te weinig structuur en te veel uitweidingen doen het verhaal de das om. Waarom wordt het persoonlijke verhaal van zoon András zo weinig belicht? Waar is de emotie die dit boek naar een hoger plan had kunnen tillen? Bij lezers buiten Hongarije zal het boek vermoedelijk te weinig losmaken om een succes te worden.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Greet Braem
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
